Kỹ thuật chống thấm mái bê tông cốt thép

Một mái bê tông làm mới thì chỉ nên dùng bê tông mác 200 (20Mpa), trường hợp đặc biệt về mặt chịu lực của kết cấu mái mới dùng đến mác 300 (30Mpa). Vì bê tông có mác càng cao thì càng dễ bị nứt dưới tác động của khí hậu nóng ẩm. Cũng không dùng mác thấp hơn 200, vì sẽ không đủ độ chống thấm.
Quy trình chống thấm cho một mái bê tông cốt thép làm mới gồm 5 bước sau đây:
Bước 1: Chọn thành phần bê tông cho mái:
Thành phần bê tông làm mái cần đảm bảo dễ thi công san gạt và dễ đầm chặt, đồng thời ít biến dạng theo thời tiết. Có thể chọn thành phần bê tông bằng cách đặt ở các trạm trộn bê tông công nghiệp. Các trạm trộn công nghiệp ở nước ta đạt được trình độ công nghệ tiên tiến đương thời. Do đó bê tông trộn sẵn tại các trạm trộn này là đảm bảo cho yêu cầu chống thấm.
Bước 2: Thực hiện các giải pháp kỹ thuật thi công:
Các giải pháp kỹ thuật cụ thể gồm có:
– Đầm lại bê tông: Đầm lại là biện pháp tãng cường an toàn thấm cho bê tông khi chỉ đầm 1 lần. Đầm lại được tiến hành sau l-2h sau khi đã đầm lần đầu. Có thể đầm lại bằng tay hay bằng máy đầm mặt. Khi bê tông đã được đầm lại thì nó có khả năng chống thấm rất cao.
– Gia cường bề mặt: Sau khi đã đầm lại và xoa phẳng mặt bê tông, tiến hành rắc một lớp bột xi măng rất thưa lên mặt bê tông rồi dùng bàn xoa gỗ xoa thật kỹ mặt bê tông. Khi đó ta được một lóp mặt bê tông nhẵn phẳng dày khoảng 2mm, gọi là lớp mặt gia cường. Những ngày sau, bề mặt bê tông có màu xanh bóng và hầu như không thấm nước. Lớp mặt gia cường có tác dụng tãng cường an toàn thấm cho bê tông mái, phòng khi có thể bị khuyết tật khi đầm.
Bảo dưỡng ẩm bê tông: Tiến hành theo TCXDVN 391: 2007 [74]. Việc bảo dưỡng ẩm cần được tiến hành ngay sau khi gia cường bề mặt bê tông để đảm bảo bê tông không nứt mặt do bị mất nước.
Hoàn thành xong bước 2 thì bê tông đã có thể hoàn toàn không thấm. Các bước tiếp sau là để tăng độ bền.

Bước 3: Đặt khe co giãn nhiệt ẩm: Tiến hành theo chỉ dẫn ở TCVN 313: 2004 [70]. Đặt khe co giãn nhiệt ẩm nhằm tránh cho kết cấu mái bị nứt do biến dạng nhiệt ẩm. và do đó tăng độ bển chống thấm.
Bước 4: Đặt ống thoát nước mưa cho mái: Đối với mái có hệ máng nước (sê nô) bằng BTCT thì lượng ống thoát nước mưa cho mái cần đặt là 100cm2 tiết diện ống cho 100m2 mái. Đặt đủ lượng ống thoát làm cho nước mưa không bị ứ đọng trên sê nô, nên không gây thấm ngang qua tường sê nô vào trần nhà.
Hiện nay trên nhiều công trình thường dùng ống nhựa thoát nước cho sê nô. Do chất liệu vữa hoặc bê tông chèn ống và chất liệu ống hoàn toàn khác nhau, mặt ống nhựa lại trơn nhẵn, nên dễ bị bóc tách vữa gắn xung quanh thành ống nhựa, gây thấm nước xuống trần sê nô. Giải pháp sau đây có thể khắc hiện tượng này:
Trước khi gắn ống nhựa vào lỗ để sẵn ở đáy sê nô, dùng sơn chống thấm đặc (tốt nhất là sơn bitum cao su) quét lên thành lỗ để sẵn và quét xung quanh thành ống nhựa, đoạn sẽ chôn vào bê tông đáy sê nô. Khi sơn đã se lại, nhưng còn chưa khô, thì dùng vữa xi măng cát thông thường gắn ống vào sê nô. Lóp sơn này sẽ dính kết lâu dài vữa gắn với bề mặt ống nước và vữa gắn với bề mặt thành bê tông lỗ để sẵn trên sê nô. Chú ý: Không dùng sơn dầu cho việc này.
 Bước 5: Chống nóng mái: Tiến hành theo chỉ dẫn ở mục 5.2. Việc chống nóng mái sẽ hạn chế được biến dạng nhiệt ẩm của kết cấu mái dưới tác động của khí hậu nóng ẩm, do đó tránh được nứt mái gây thấm trong quá trình sử dụng công trình. Đồng thời cũng tạo được môi trường vi khí hậu tốt trong nhà. Đối với các mái có lóp chống nóng thì đặt khe co giãn nhiệt ẩm theo nguyên tắc cho kết cấu bê tông cốt thép không chịu bức xạ mặt trời trực tiếp.
Giải pháp chống thấm gồm 5 bước nêu trên rất đơn giản về công nghệ, vật liệu không có gì đặc biệt, lại khống dùng sơn chống thấm, nhưng hiệu quả thì rất cao. Một mái bê tông được chống thấm như trên sẽ có độ bền chống thấm không dưới 30- 50 năm!
Chống thấm mái sửa chữa
Một mái bê tông đang sử dụng, nay bị thấm có nghĩa là đã có thể có những hư hỏng sâu đây:
Nứt bê tông sàn mái do biến dạng nhiệt ẩm;
Nứt lớp láng chống thấm
Hỏng lớp sơn chống thấm.
Để sửa chữa cho mái hết thấm, cần phải loại bỏ những hư hỏng trên.
Phương pháp sửa chữa có hiệu quả gồm có các bước sau đây:
Rỡ bỏ tất cả những gì có trên mặt bê tông sàn mái, sao cho lộ rõ bể mặt bê tông mái. Nếu có sơn chống thấm thì cũng phải cạo hết lớp sơn đó đi.
Rửa sạch mặt bê tông mái.
Trám vá những chỗ khuyết tật trên bê tông sàn mái như: chỗ rỗ, vết nứt. Nếu bê tông bị rỗ nghiêm trọng thì phá bỏ chỗ rỗ để đổ bê tông lại.
Sơn chống thấm (bắt buộc): Có thể phun hoặc quét 2-3 nước sơn. Nếu dùng biện pháp quét sơn thì nước 1 cần được pha thêm 5- 10% dung môi sơn cho sơn loãng hơn ra. Khi quét, sơn loãng sẽ thấm sâu xuống bê tông như là cấy chân vào trong bê tông, đảm bảo sau này không bị bong. Các nước sơn sau làm theo hướng dẫn của nhà sản xuất sơn. Sơn chống thấm là bắt buộc phải làm vì mái đã bị thấm rồi, chỉ có dùng sơn mới đảm bảo an toàn không thấm sau này.
Trường hợp đổ thêm một lớp bê iông chống thấm phía trên mái sửa chữa thì có thể không cần phải dùng sơn chống thấm. Khi đó làm giống như cách làm cho mái làm mới. Nếu sê nô cũng bị thấm thì cũng phải quét sơn chống thấm cho cả đáy và thành sê nô. Sau đó dùng gạch lá nem dán trực tiếp bằng sơn để che phủ màng sơn khỏi bức xạ mặt trời
Đến đây mái đã hết thấm. Các bước tiếp sau đây là để tăng độ bền.
Đánh dốc hướng thoát nước cho mái. Có thể dùng vữa hoặc bê tông hạt nhỏ để làm việc này. Cần có biện pháp bảo vệ màng sơn khi thi công lớp này. Lớp đánh dốc vừa có tác dụng thoát nước nhanh, vừa hạn chế tối đa lượng nước mưa xuống đến màng sơn chống thấm.
Đặt ống thoát nước mưa cho mái: Làm như cho mái làm mới nêu trên.
Chống nóng mái (bắt buộc): Đối với những mái yếu chịu tải thì nên dùng giải pháp chống nóng bằng tấm xốp polystyrene. Chống nóng mái ở đây là bắt buộc phải có vì 2 lý do sau đây:

Mái đang sử dụng, nay sửa chữa chống thấm thì không thể cắt mái để đặt khe co giãn nhiệt ẩm. Nếu không chống nóng thì bê tông mái tiếp tục co giãn theo thời tiết làm nứt bê tông sàn mái, kéo theo làm rách cả màng sơn chống thấm.
Sơn chống thấm dễ bị phong hoá bởi tia bức xạ mặt trời. Lóp chống nóng sẽ có tác dụng che đậy bảo vệ màng sơn. Khi màng sơn chống thấm được che phủ kín, không để bị bức xạ mặt trời chiếu trực tiếp, thì nó có thể bền đến vài chục năm